Tropem fortepianu Chopina. Cyprian Kamil Norwid "Fortepian Chopina"
Weronika Łucyk

Tropem fortepianu Chopina. Cyprian Kamil Norwid "Fortepian Chopina"

Punktem wyjścia do pracy nad „Fortepianem Chopina" Cypriana Kamila Norwida jest wspólne słuchanie utworów kompozytora i poszukiwanie w nich obrazów. Następnie uczniowie potraktują wiersz jak album obrazów i zastanowią się, jaką drogę przeszedł tytułowy fortepian.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 16-19 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • doskonalenie analizy i interpretacji tekstu literackiego;
    • tworzenie własnych pracy inspirowanych muzyką (przekład interdyscyplinarny);
    • rozwijanie umiejętności pracy z tekstem kultury – twórczego czytania i słuchania oraz przetwarzania.
  • Metody pracy rozmowa , ćwiczenia plastyczne, ćwiczenia muzyczne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń dostosowana do pracy w grupach przy stolikach.

Środki dydaktyczne

Kartki A4 (w pierwszym etapie po dwie kartki dla każdego ucznia, w drugim etapie zestawkilkunastu kartek dla każdego zespołu). Urządzenie do odtwarzania muzyki (może być głośnik, który można podłączyć do telefonu lub laptopa – ważne, aby jakość dźwięku była dobra).

Przebieg zajęć

1. Dźwięki muzyki 30 min.

1. Zapowiedz uczniom, że za chwilę wysłuchacie dwóch trzyminutowych utworów Fryderyka Chopina. Rozdaj każdemu uczniowi dwie kartki w formacie A4 i poproś, by użyli ich do zapisania swoich skojarzeń z muzyką w wybranej formie (na osobnej kartce dla każdego utworu):

- pojedyncze słowa czy krótkie sformułowania określające np. obrazy, uczucia, które wywołuje w nich muzyka,

- krótki wiersz lub opowiadanie,

- rysunek,

- kolaż słów i obrazów.

Uczniowie mogą tworzyć w trakcie słuchania, a po zakończeniu każdego utworu będą mieli jeszcze minutę na pracę.

Zachęć uczniów, aby potraktowali to zadanie jak zabawę i dali się ponieść muzyce. W tym zadaniu nie ma dobrych i złych odpowiedzi. Niech podążają za tym, co podpowiada im wyobraźnia.

Uwaga: Wybierz utwory solowe na fortepian, najlepiej w różnorodnej temperaturze emocjonalnej.

Przykładowe utwory:

Preludium op.28 nr 6

Etiuda rewolucyjna

2. Gdy prace będą gotowe, podziel uczniów na kilka cztero-pięcioosobowych grup. Zapowiedź, że prezentacja tekstów i rysunków nastąpi w grupach w dwóch rundach – po jednej dla każdego z utworów Chopina. Niech uczestnicy porozmawiają o tym, jak zinterperetowali każdy z utworów. Daj uczniom 5 minut na rozmowę w każdej rundzie. 

3. Na koniec porozmawiajcie wspólnie o muzyce Chopina: jakie uczniowie mają wrażenia? Czym dla nich jest dźwięk fortepianu?

2. Fortepian Chopina. Rozczytywanie wiersza 45 min.

1. Przeczytajcie wspólnie wiersz Norwida. Zapytaj o pierwsze wrażenia z lektury i sprawdź, czy są jakieś słowa lub wyrażenia, których uczniowie nie rozumieją – jeśli tak, wyjaśnijcie je na forum.

2. Zapowiedz, że w tym zadaniu potraktujecie wiersz jak album obrazów. Poproś, by uczniowie zostali w zespołach i przeczytali wiersz jeszcze raz – traktując każdą strofę jak osobny obraz. Niech uczniowie uruchomią wyobraźnię i spróbują zwizualizować to, co opisuje Norwid. Co mogłoby się znaleźć na każdym z obrazów? Niech uwzględnią kolorystykę i kompozycję obrazu. Jeśli chcą – mogą szkicować. Zaznacz, że uczniowie mają tu dowolność – obrazy mogą być realistyczne, symboliczne lub abstrakcyjne. Uczniowie mogą też odwołać się do dzieł konkretnych malarzy lub fotografów, jeśli kojarzą im się z tekstem Norwida.

3. Poproś grupy, aby spojrzały na stworzony przez siebie album jeszcze raz: niech w centrum ich uwagi znajdzie się teraz tytułowy fortepian Chopina. W jaki sposób jest on obecny w wierszu? Niech postarają się prześledzić historię instrumentu ukazaną w utworze – jaką drogę on przechodzi?

Pytania pomocnicze: W jakich obrazach został ukazany w tekście fortepian Chopina? Jak jest przedstawiany przez podmiot liryczny w kolejnych obrazach i czego jest symbolem?

4. Poproś, aby na koniec grupa wybrała trzy kluczowe obrazy w utworze odnoszące się do fortepianu. W ramach prezentacji uczniowie mogą omówić zagadnienie lub przygotować zestaw trzech rysunków. Daj grupom 10 minut na przygotowanie.

5. Następnie przedstawcie wyniki na forum – obejrzyjcie powstałe sekwencje obrazów. Jaka „droga fortepianu” wyłania się z przygotowanych przez Was zestawów kadrów?

3. Podsumowanie 15 min.

Zapytaj uczniów o wrażenia związane z poszukiwaniem obrazów w muzyce i w tekście. Czy zajęcia wpłynęły na to, w jaki sposób uczniowie postrzegają Chopina i jego twórczość?

Zobacz też

O autorach

Weronika Łucyk

Absolwentka teatrologii i kultury współczesnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Szkoły Pedagogów Teatru organizowanej przez Instytut Teatralny w Warszawie. Jako krytyczka teatralna publikowała m.in. w "Didaskaliach" i Internetowym Magazynie "Teatralia", a także na portalach teatralny.pl i taniecpolska.pl. W Teatrze Wybrzeże pracuje jako pedagożka teatru prowadzi warsztaty oraz spotkania z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi. Prowadzi zajęcia z podstaw pedagogiki teatru dla studentów wiedzy o teatrze na Uniwersytecie Gdańskim.

Weronika Łucyk

Podobne konspekty