Podczas zajęć uczestnicy zapoznają się z romantyczną kategorią grozy na przykładzie ballad Adama Mickiewicza. Konspekt można wykorzystać do analizy jednej wybranej ballady lub do pracy z kilkoma tekstami.
Zapoznanie się z tekstami wskazanych ballad.
Przestrzeń do pracy w grupach przy stolikach.
Kartki w formacie A3 (po jednej dla grupy) i przybory plastyczne (kredki, ołówki, flamastry itp.).
Powiedz uczniom, że na dzisiejszych zajęciach przyjrzycie się tematowi grozy w romantycznych balladach. Nim do tego przejdziecie, zaproś uczniów do pierwszych swobodnych rozmów o tym, jak rozumieją pojęcie grozy. Niech dobiorą się w pary i porozmawiają o utworach (filmowych, literackich etc.), które w nich budziły grozę. Niech spróbują określić, co konkretnie budowało grozę.
1. Opowiedz krótko uczniom o tym, czym charakteryzuje się romantyczna literatura grozy:
- czerpie z opowieści i wierzeń ludowych;
- łączy elementy nadnaturalne z realistycznymi – te dwa światy wzajemnie się przenikają;
- wywołuje w czytelnikach wrażenie niepokoju;
- akcja książek umieszczana jest w mrocznej scenerii (np. stary zamek, opuszczony dom, ciemny las, miejsca uważane za przeklęte);
- akcja często dzieje się nocą;
- wydarzeniom towarzyszą gwałtowne zjawiska atmosferyczne (burza, ulewa etc.);
- bohaterowie są targani emocjami, często skrywają jakiś mroczny sekret, który jest stopniowo odsłaniany w toku fabuły;
- często historia rozpoczyna się zwyczajnie, a dopiero w toku akcji przyjmuje nieprawdopodobny obrót.
2. Następnie poproś, aby uczniowie w parach wrócili do tych utworów, o których rozmawiali w poprzednim etapie i sprawdzili, jakie elementy romantycznego podejścia do grozy odnajdują w przytoczonych przykładach.
W tym etapie możesz pracować z jedną wybraną balladą lub potraktować go jako formę przyjrzenia się grozie we wszystkich balladach Mickiewicza, które poznali uczniowie na wcześniejszych zajęciach.
Podziel uczniów na osiem grup (po dwie grupy do jednej ballady). Każda grupa ma za zadanie analizę tekstu ballady i wyodrębnienie elementów grozy w utworze. Poproś uczniów, aby szczególną uwagę zwrócili na następujące elementy: kreacja bohatera, przestrzeni, w której rozgrywa się akcja utworu, nastrój, obecność świata nadnaturalnego. Możecie skorzystać z tabeli dostępnej do pobrania poniżej.
1. Wyjaśnij grupom, że w tym etapie ich zadanie polega na przygotowaniu okładki do swojej ballady, tak by na jej podstawie można było dostrzec jej przynależność do literatury grozy. Poproś uczniów, aby budując projekt okładki wykorzystali elementy nawiązujące do analizowanych wcześniej obszarów.
2. Obejrzyjcie wspólnie powstałe prace. Porównajcie okładki dotyczące tego samego tekstu – jakie elementy grozy wydobywają? W jaki sposób ją ukazują? Co na ich podstawie można powiedzieć o utworze, którego dotyczą? Co zapowiadają?
Pedagożka teatru, autorka scenariuszy zajęć dla nauczycieli, teatrolożka i tutorka. Ukończyła Filologię Polską (specjalność: teatrologiczna i edytorska) na Uniwersytecie Gdańskim (2003) i specjalistyczne szkolenie dla pedagogów teatru w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie (TISZ ANEX 2008-2009). Pracuje w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, gdzie od dwunastu lat łączy bycie specjalistką do spraw edukacji teatralnej i członkinią Komisji Artystycznej Ogólnopolskiego Konkursu o Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną. Współpracuje z Instytutem Teatralnym w Warszawie jako pedagożka teatru i tutorka oraz z Gdańskim Teatrem Szekspirowskim.
