Przedmioty jako świadkowie historii
Aleksandra Drzazga

Przedmioty jako świadkowie historii

Zajęcia podejmują temat przedmiotów jako świadków historii – które przedmioty są niemymi towarzyszami naszej codzienności? Co ich obecność mówi o czasach, w których żyjemy i o nas samych? A wreszcie - co te przedmioty mogłyby powiedzieć o nas, gdyby zyskały głos? Uczniowie podejmą te zagadnienia, wychodząc od analizy „Wielkiego Ambalażu na koniec XX wieku" Tadeusza Kantora i tworząc własne prace na temat nowego stulecia.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 16-19 lat
  • Rodzaj zajęć plastyka / sztuka / wiedza o kulturze, koło teatralne
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 55 minut
  • Cel zajęć
    • zapoznanie uczniów z dziełem Tadeusza Kantora i ideą ambalażu;
    • kształcenie umiejętności świadomego odbioru dzieł kultury na różnych poziomach: dosłownym, metaforycznym, symbolicznym;
    • rozpoznanie tematyki i problematyki dzieła Kantora oraz jego związku ze zjawiskami społecznymi, historycznymi i egzystencjalnymi;
    • uruchomienie osobistej refleksji i działania twórczego uczniów wynikających z analizy „Wielkiego Ambalażu końca XX wieku” T. Kantora ze spektaklu „Nigdy tu już nie powrócę”.

     

     

  • Metody pracy improwizacje słowne, instalacja, praca z użyciem zasobów internetu, rozmowa , rozmowa kierowana, ćwiczenia plastyczne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Rozsunięte ławki w pierwszej części zajęć.

Środki dydaktyczne

Komputer z dostępem do Internetu, ekran / tablica multimedialna, małe karteczki i przybory do rysowania oraz pisania, kartki z bloku (po jednej dla grupy).

Przebieg zajęć

1. Wstęp do zajęć 15 min.

1.Powiedz uczniom, że zastanowicie się dziś nad rolą przedmiotów: w  jaki sposób przedmioty towarzyszą ludziom? Jak są obecne w wydarzeniach społecznych i historycznych? Jak ważne wydarzenia wyglądałyby opowiedziane z ich perspektywy? Dlaczego jedne przedmioty stają się dla nas ważne, a inne nie?

2. Poproś uczniów żeby wybrali 3 dowolne przedmioty z torebki/plecaka, które są typowe dla człowieka XXI wieku i ułożyli je w kolekcję na ziemi. Rozdaj uczniom 3-4 rolki taśmy papierowej i poproś, aby każdy uczeń połączył swoją kolekcję z najbliższą mu kolekcją innego uczestnika warsztatów za pomocą taśmy malarskiej. Powiedz uczniom, żeby przekazywali sobie dostępne rolki taśmy malarskiej.

3. Niech uczniowie porozmawiają w parach o swoich kolekcjach. Co jest w nich podobne, czym się różnią? Które z przedmiotów są dla nich ważne i dlaczego?

2. Ambalaż: co to jest? 15 min.

1. Powiedz uczniom, że za chwilę obejrzycie zdjęcie pracy Tadeusza Kantora „Wielki Ambalaż końca XX wieku"

Zdjecie nr 1.

Zdjęcie nr 2.

 

Poproś uczniów o przyjrzenie się uważnie przedmiotom, które wybrał do tej pracy artysta. Co to za przedmioty? W jaki sposób te przedmioty, zgodnie z tytułem nadanym pracy przez autora,  opowiadają o XX wieku? Do czego nawiązuję przymiotnik wielki w tytule pracy?

 

2. Porozmawiaj z klasą o technice zastosowanej przez Tadeusza Kantora. Zapytaj, który element tego dzieła zwraca ich uwagę. Czym różni się ten obiekt od innych obiektów/rzeźb, które uczniowie mogli zobaczyć? Powiedz uczniom, że dzieło, które właśnie obejrzeli, jest przykładem techniki artystycznej zwanej ambalażem. Podaj definicję ambalażu, np. z Mediateki Zachęty Narodowej Galerii Sztuki. Możecie porozmawiać chwilę o samej technice, spytaj uczniów jak ją rozumieją, czy spotkali się kiedyś wcześniej z ambalażem.

Spytaj uczniów jak myślą, dlaczego artysta wykorzystał taką technikę. Jakie przedmioty/symbole XX wieku chciał ukryć, a jakie pokazać i dlaczego?

3. Projekt ambalażu 5 min.

1. Zapowiedz, że w dalszej części zajęć będziecie tworzyć własne ambalaże XXI wieku. Powiedz uczniom, że w tym ćwiczeniu będą pracowali w grupach czteroosobowych.

2. Poproś grupy, aby wspólnie stworzyły mapy skojarzeń z hasłem XXI wiek. Poproś następnie, aby wybrali spośród wszystkich skojarzeń cztery, które najlepiej ich zdaniem opisują/oddają historię/specyfikę XXI wieku.

3. Jeśli uczniowie już wybiorą hasła, poproś ich, aby zastanowili się, jakie przedmioty mogłyby ilustrować te hasła. Jakie jeszcze przedmioty wybraliby do zaprojektowania ambalażu XXI w na wzór dzieła T. Kantora? Które odkryliby bardziej, a które mniej? Które zakryliby całkowicie i jakie to ma znaczenie?

4. Rozdaj grupom kartki i przybory do rysowania. Niech zaprojektują w grupie oraz narysują ich wersję Ambalażu XXI wieku. Po skończonej pracy rozłóżcie wszystkie prace na podłodze i porozmawiajcie o nich.

5. Osobista refleksja 

Rozdaj uczniom małe karteczki i powiedz, żeby zapisali swoje własne przemyślenia dotyczące prezentowanych projektów.

Pamiętaj, że indywidualny kontakt z dziełem jest równie ważny, jak grupowa rozmowa o nim. Jeśli uczniowie będą mieli ochotę, możecie wrócić do zapisków w podsumowaniu.

4. Ćwiczenie podsumowujące 20 min.

1. Uczniowie nadal pracują w grupach czteroosobowych. Poproś, aby spośród  przedmiotów wykorzystanych w poprzednim ćwiczeniu do zaprojektowania ambalażu XXI wieku, wybrali dwa przedmioty.

Poproś uczniów, aby napisali dialog tych przedmiotów – co mogłyby powiedzieć o otaczającym ich świecie, relacjach międzyludzkich i relacjach człowieka z rzeczami materialnymi.

2. Poproś o prezentacje wszystkich dialogów na forum, a następnie podsumuj zajęcia.

Jak sztuka wykorzystuje przedmioty w opowiadaniu historii / komentowaniu rzeczywistości? Jaką rolę w tej opowieści odgrywają przedmioty?

W tym momencie możesz także z uczniami wrócić do ich osobistych refleksji zapisanych na małych karteczkach jako finał pracy na projektowaniem Ambalażu XXI wieku.

Zobacz też

Moduł online

Aby przeprowadzić zajęcia zdalnie, skorzystaj z aplikacji Zoom. Część 1 zrealizuj ze wszystkimi uczniami, udostępniając im na ekranie materiały z linku.

W rozgrzewce połącz uczniów w pary i poproś ich o zaprezentowanie sobie swoich kolekcji i porozmawianie o nich według opisu ze scenariusza. Następnie podsumuj działanie na forum.

Rozgrzewkę oraz resztę działań uczniowie będą realizować w parach lub grupach oraz omawiać wspólnie z nauczycielem na forum. Do tej części zajęć wykorzystaj możliwość pracy w wirtualnych pokojach oraz pracy na forum po zakończeniu pracy w pokojach. Uczniów możesz podzielić na grupy o wybranej liczbie członków za pomocą funkcji Breakout Rooms (w menu na dole ekranu - w panelu, który pojawi się po wybraniu tej funkcji możesz ustalić ilość osób w grupie i czas trwania rozmowy, po jego upłynięciu uczestnicy automatycznie powrócą do wspólnej dyskusji).

Do tworzenia wspólnych map myśli możesz wykorzystać  okienko czatu - każda grupa wysyła reszcie wypisane skojarzenia (zaletą czatu jest to, że wyświetlone informację są dostępne cały czas dla wszystkich uczestników spotkania). Aby uczniowie nie sugerowali się swoimi odpowiedziami, możesz poprosić ich o zapisanie skojarzeń na czacie i dopiero na hasło START wszyscy wysyłają swoje skojarzenia. Inny wariant: możesz wykorzystać też tablicę dostępną w aplikacji ZOOM albo aplikację Mentimeter lub Jamboard.

O autorach

Aleksandra Drzazga

Nauczycielka w ZSOT w Lublińcu, reżyserka teatru dzieci i młodzieży (dyplom we wrocławskiej filii Akademii Sztuk Teatralnych), edukatorka teatralna. Przez 14 lat prowadziła autorskie zajęcia wychowanie do twórczości-teatr jako część projektu Klasy Aktywności Twórczej w publicznej szkole w Bytomiu. Autorka artykułów z zakresu edukacji kulturowej. Prowadzi własny projekt "Teatr. Szkoła", czyli warsztaty z pedagogiki teatru dla klas z bytomskich szkół podstawowych w Bytomskim Centrum Kultury. Prowadzi warsztaty dla nauczycieli z zakresu pedagogiki teatru, edukacji teatralnej i kulturalnej. Obecnie wspiera nauczycieli w realizacji projektów edukacyjno-kulturalnych w Bytomskim Programie Edukacji Kulturalnej POKŁADY KULTURY.

Aleksandra Drzazga

Podobne konspekty