Amanci i amantki w teatrze. "Śluby panieńskie” A. Fredry w reżyserii Jana Englerta
Anna Zalewska-Uberman

Amanci i amantki w teatrze. "Śluby panieńskie” A. Fredry w reżyserii Jana Englerta

Podczas zajęć uczniowie oglądają spektakl „Śluby panieńskie" z Teatru Narodowego w Warszawie w reżyserii Jana Englerta. Śledzą miłosne perypetie bohaterów i ich stosunek do zalotów. Przyglądają się postawom Albina, Gustawa, Klary i Anieli poprzez pryzmat figur amanta i amantki. 

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 16-19 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 135 minut
  • Cel zajęć
    • zapoznanie uczniów z teatralną figurą amanta i amantki;
    • przyjrzenie się kreacjom amantów i amantek w „Ślubach panieńskich” w reżyserii Jana Englerta;
    • prześledzenie perypetii miłosnych w spektaklu.
  • Metody pracy wykład, rozmowa kierowana, rozmowa , pokaz fragmentów filmu lub spektaklu , ćwiczenia literackie

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń umożliwiająca pracę w grupach (dyskusja i pisanie).

Środki dydaktyczne

Koperty (po jednej dla grupy) i kartki papieru (po dwie dla grupy). Wydrukowane materiały z załącnzika (egzemplarz dla każdego ucznia).

Przebieg zajęć

1. Współczesne wizerunki amantów 90 min.

1. Zainicjuj rozmowę na forum klasy dotyczącą współczesnemu rozumienia słowa „amant”. Zapytaj uczniów, jak rozumieją to pojęcie. Powiedz, że to słowo wzięło się z języka teatru i jest stosowane także w odniesieniu do aktorów filmowych. Zastanówcie się wspólnie, którzy aktorzy w kinie współczesnym wcielają się w role amantów.

2. Zaproś uczniów do obejrzenia spektaklu „Śluby panieńskie” z Teatru Narodowego w Warszawie w reżyserii Jana Englerta. Powiedz uczniom, aby podczas oglądania zastanowili się, którzy aktorzy kreują postaci amantów i amantek.

3. Obejrzyjcie nagranie.

2. Łamacze serc i charyzmatyczni uwodziciele. Amanci i amantki w historii teatru 5 min.

1. Powiedz uczniom, że poznają teraz nieco bliżej pojęcie amanta i amantki. Podkreśl, że to rodzaj emploi scenicznego, specjalizacji aktorskiej. Amanci wyróżniali się urodą, zgodną z kanonami epoki, w której tworzyli swoje sceniczne kreacje, byli uwielbiani przez widzów, dlatego stanowili magnes, który przyciągał do teatrów tłumy.

2. Możesz rozdać uczniom skróconą definicję amanta stworzoną np. w oparciu o hasło zamieszczone w internetowej „Encyklopedii Teatru” lub opowiedzieć więcej o tej kategorii postaci w formie krótkiej pogadanki:

Postać występująca w dramacie europejskim co najmniej od XVI w. (…)

Mężczyzna lub kobieta uwikłani w kolizje miłości, budzący uczucia płci przeciwnej; adorowani, kochani, uwodzeni, zdradzani lub też odwrotnie – adorujący, kochający, uwodzący, zdradzający. (…)

W dawnym teatrze starannie rozróżniano kompetencje poszczególnych amantów / amantek w zależności od gatunku dramatu (tragedia, dramat, komedia, melodramat), co wiązało się z wymaganiami stawianymi wykonawcom tych ról. Obejmowały one przede wszystkim warunki zewnętrzne. Prezencja amantów musiała odpowiadać kanonom urody zgodnym z gustami epoki, zarówno w przypadku mężczyzn (tzw. słuszna postawa, przyjemne rysy twarzy), jak i kobiet (zgrabna sylwetka, uroda i wdzięk).

3. Typy amantów w „Ślubach panieńskich" 15 min.

1. Podaj uczniom typologię amantów teatralnych z krótkim omówieniem:

 - główny amant lub amantka: wykonawcy głównych ról postaci uwikłanych w miłosny dramat (przykładowo: szekspirowscy Romeo i Julia),

amant/ka lekki/ka: grający w komediach zakochanych młodzieńców lub panny (Wacław i Klara w „Zemście”);

amant/ka charakterystyczny/a: kreujący postaci o wyrazistych cechach (fizycznych i psychicznych), często drugoplanowe;

amant/ka komiczny/a: grający w komediach, prezentujący postać w celu wywołania wesołości u odbiorcy, poprzez uwypuklenie jej charakterystycznych cech (np. Papkin i Podstolina).

2. Poproś uczniów, by dobrali się w grupy czteroosobowe. Każdemu zespołowi przydziel jedną z postaci: Klara, Aniela, Albin, Gustaw (w przypadku większej liczby grup postaci mogą się powtarzać). Poleć, aby grupy zastanowiły się, do której kategorii amanta można przyporządkować przydzieloną im postać ze spektaklu. Niech wezmą pod uwagę: jak ta postać wygląda? Jak się zachowuje? W jaki sposób okazuje uczucia? Jaki jest stosunek postaci do miłości?

 

4. Kącik porad miłosnych 25 min.

1. Zastanówcie się, czy bohaterom spektaklu było łatwo wyrażać uczucia. Poproś uczniów, żeby przypomnieli sobie pełną miłosnych uniesień scenę pisania listów. W XX wieku – a w te czasy reżyser przenosi akcję spektaklu – popularne były kąciki porad sercowych w gazetach. Zaproponuj ćwiczenie, w którym bohaterowie szukają porady dla swoich miłosnych rozterek w kąciku porad miłosnych.

 

2. Niech uczniowie nadal pracują w poprzednio utworzonych grupach. Zadaniem grup jest zastanowienie się, z jaką rozterką miłosną zgłosiłby się do kącika porad miłosnych analizowany przez nich bohater i napisanie w jego imieniu listu. Zwrócić uwagę uczniów na to, żeby w formie językowej tego listu posługiwali się językiem zgodnym z typem amanta.

 

Jeżeli macie wiecej czasu na pracę, możesz rozwinąć to ćwiczenie. Warianty rozwinięcia ćwiczenia:

a) „Śluby panieńskie” są komedią, w której bohaterowie w dążeniu do celu knują intrygi i robią sobie psikusy. Pobawcie się tym w kolejnym ćwiczeniu i zastanówcie się, co by było, gdyby napisany w poprzednim etapie list wpadł w ręce innego bohatera? Jakiej odpowiedzi udzieliłaby ta osoba, podszywając się pod autora miłosnych porad z gazety? Niech zespoły przekażą swoje listy do dowolnej grupy, która zajmowała się inną postacią. Każdy zespół przygotowuje odpowiedź na otrzymany list.

b) Wyobraźcie sobie, że listy trafiły w ręce seniorów – Pani Dobrójskiej lub Radosta. Jak oni odpowiedzieliby na takie listy. Niech każdy zespół przekaże swoje listy innej grupie zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Zespół, który otrzymał nowy list decyduje, jako która postać odpowiada na list.

 

3. Zaprezentujcie listy na forum. Jeśli korzystaliście z rozwinięcia, poproś, by zepsoły, które udzielały porad przeczytały najpierw otrzymany list bohatera, a potem podzieliły się swoją odpowiedzią.W podsumowaniu nawiąż do tego, że reżyser uwspółcześnia Fredrowską opowieść i przenosi ją z XIX w XX wiek. Zapytaj klasę, czy ich zdaniem rozterki miłosne i perypetie przeżywane przez bohaterów spektaklu są ich zdaniem podobne do rozterek miłosnych młodych ludzi żyjących w XXI wieku?

Materiały do pobrania

Zobacz też

Moduł online

Aby przeprowadzić zajęcia online wykorzystaj jedną z platform, które umożliwiają pracę w grupach (np. Zoom). Wskazówki do poprowadzenia kolejnych etapów zajęć:

Przygotowanie do zajęć: Poproś, by uczniowie obejrzeli spektakl „Śluby panieńskie" w reżyserii Jana Englerta. Udostęnij im link do przedstawienia i oporoś, żeby oglądając je, zastanowili się, które z postaci to amanci i amantki.

Zacznij zajęcia od etapu drugiego.

Etap II, Łamacze serc i charyzmatyczni uwodziciele. Amanci i amantki w historii teatru: Poprowadź wykład na temat amantek i amantów we wspólnym pokoju. Definicję możesz udostępnić, wysyłając plik na czacie.

Etap III, Typy amantów w „Ślubach panieńskich": Kontynuuj temat typów amantów we wspólnym pokoju. Następnie podaj uczniom zadanie do pracy w grupach i podziel ich na pokoje, korzystając z opcji Breakout Rooms. 

Etap IV, Kącik porad miłosnych: Niech uczniowie pozostaną w pokojach. Kolejne zadanie do wykonania możesz im podać, wysyłając polecenie na czacie lub dołączając na moment do każdego z zespołów za pomocą opcji Join (widoczna przy nazwie każdego zespołu). Kiedy ustalony czas na przygotowanie listów minie, zamknij pokoje (opcja: Close Rooms) i poproś grupy o zaprezentowanie listów na forum. Podsumowanie przeprowadźcie we wspólnym pokoju.

Jeśłi korzystacie z wariantu rozszerzonego, poproś, by uczniowie napisali indywidualnie odpowiedź na wybrany list jako Pani Dobrójska lub Radost, a następnie zaproś chętne osoby do odczytania przygotowanych porad.

O autorach

Anna Zalewska-Uberman

Pedagożka teatru, autorka scenariuszy zajęć dla nauczycieli, teatrolożka i tutorka. Ukończyła Filologię Polską (specjalność: teatrologiczna i edytorska) na Uniwersytecie Gdańskim (2003) i specjalistyczne szkolenie dla pedagogów teatru w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie (TISZ ANEX 2008-2009). Pracuje w Teatrze Miejskim im. Witolda Gombrowicza w Gdyni, gdzie od dwunastu lat łączy bycie specjalistką do spraw edukacji teatralnej i członkinią Komisji Artystycznej Ogólnopolskiego Konkursu o Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną. Współpracuje z Instytutem Teatralnym w Warszawie jako pedagożka teatru i tutorka oraz z Gdańskim Teatrem Szekspirowskim.

Anna Zalewska-Uberman

Podobne konspekty