Szukanie Antygony. "Antygona w Nowym Jorku" J. Głowackiego i "Antygona" Sofoklesa
Aleksandra Drzazga

Szukanie Antygony. "Antygona w Nowym Jorku" J. Głowackiego i "Antygona" Sofoklesa

Podczas lekcji uczniowie pracują z dwoma utworami: „Antygoną" Sofoklesa i „Antygoną w Nowym Jorku" Janusza Głowackiego. Uczestnicy szukają motywów łączących oba utwory. Zajęcia pozwalają się przyjrzeć konstrukcji dramatu antycznego i poszukać jej elementów we współczesnym tekście. 

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 16-19 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 90 minut
  • Cel zajęć
    • kształcenie umiejętności czytania, analizowania i interpretowania literatury oraz innych tekstów kultury, a także ich wzajemnej korespondencji;
    • kształcenie kompetencji językowych uczniów i twórcze ich wykorzystanie;
    • rozwijanie umiejętności odczytania tekstu kultury poprzez przekład intersemiotyczny.
  • Metody pracy opowiadanie, pogadanka, poster, praca z tekstem, rozmowa , ćwiczenia plastyczne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń pozwalajaca na tworzenie prac plastycznych w grupach.

Środki dydaktyczne

Komputer z dostępem do Internetu, rzutnik, ekran, arkusze brystolu (po jednym na grupę), przybory do rysowania.

Przebieg zajęć

1. Rozgrzewka 15 min.

Obejrzyjcie wspólnie animacje opowiadającą historię Antygony (film jest w języku angielskim).

https://www.youtube.com/watch?v=Lak0__1Hqwc

Wariant: Usiądźcie w kręgu i powiedz uczniom, że wspólnie przypomnicie sobie historię Antygony (bohaterki utworu Sofoklesa). Poproś o wymienienie głównych postaci dramatu z krótką informacją o tym, kim były. Następnie odtwórzcie wspólnie akcję utworu: każda kolejna osoba dodaje do opowieści tylko jedno zdanie. Kontynuujcie aż do zamknięcia historii.

Kiedy już odtworzycie całą historię, spytaj uczniów, o czym dla nich jest ta antyczna opowieść.

2. Burza mózgów 10 min.

Zapowiedz, że teraz przejdziecie do współczesnego utworu „Antygona w Nowym Jorku”. Zapytaj uczniów, jaki był ich zadaniem powód, dla którego Janusz Głowacki sięgnął po motyw Antygony. Zróbcie burzę mózgów – pomysły możesz spisywać na tablicy.

3. Budowa tragedii 20 min.

1. Powiedz uczniom, że wrócicie na chwilę do „Antygony” Sofoklesa, by zobaczyć, jak zbudowana była klasyczna grecka tragedia.

Spytaj uczniów, czy pamiętają trzy pojęcia odnoszące się do kompozycji dramatu; przypomnijcie sobie ich znaczenie:


PROTASIS – EKSPOZYCJA 
w klasycznej tragedii przedstawienie sytuacji wyjściowej i bohaterów tragedii.


EPITASIS – PUNKT KULMINACYJNY

Narastanie napięcia, spotęgowanie powikłań poprzedzające katastrofę w dramacie; moment, w którym napięcie przeciwstawnych dążeń osiąga najwyższy stopień; rozpoczyna się tzw. proces upadku bohatera.

 
CATASTROPHE – KATASTROFA

W klasycznej tragedii decydujące zdarzenie, rozstrzygające o losie bohatera i rozwiązaniu dramatu, najczęściej tragiczne w skutkach, klęska bohatera.

 

2. Poproś, aby uczniowie przyjrzeli się komiksowym reprezentacjom wspomnianych pojęć w „Antygonie"*. Żeby to zrobić otwórz następujący link: https://www.storyboardthat.com/lesson-plans/antigone-by-sophocles/three-act-structure

*Komiksy są w języku angielskim, poproś uczniów o korzystanie ze słownika internetowego, jeśli napotkają jakieś trudności w rozumieniu tekstu.

4. Współczesna tragedia 20 min.

Podziel klasę na sześcioosobowe grupy. Powiedz uczniom, aby zainspirowali się komiksem z poprzedniego ćwiczenia i odnaleźli EKSPOZYCJĘ, PUNKT KULMINACYJNY I KATASTROFĘ w sztuce Janusza Głowackiego. Które momenty „Antygony w Nowym Jorku” odpowiadają tym hasłom?

Rozdaj uczniom duże arkusze brystolu oraz powiedz, żeby wybrali przybory do rysowania. Poproś o narysowanie każdego elementu w formie komiksu. Niech podzielą się zadaniami i wyznaczą, które osoby będą odpowiedzialne za rysunki, a które za teksty im towarzyszące. Przypomnij, żeby pamiętali o przedyskutowaniu spójnej wizji i nie zapomnieli umieścić nazwy danego momentu akcji w widocznym miejscu.

5. Prezentacja 20 min.

1. Kiedy prace będą skończone, poproś każdą grupę o prezentację. Porozmawiajcie wspólnie o tym, co pojawiło się we wszystkich grupach. Zastanówcie się, czy wszystkie grupy wybrały te same momenty na zobrazowanie EKSPOZYCJI, PUNKTU KULMINACYJNEGO I KATASTROFY. A może widzicie pomiędzy nimi jakieś różnice?

2. Wróćcie jeszcze na chwilę do komiksu dotyczącego „Antygony" Sofoklesa i sprawdźcie, czy wybrane przez Was momenty ze sztuki „Antygona w Nowym Jorku” w jakiś sposób nawiązują do tych z „Antygony”?

3. Niech uczniowie spotkają się ponownie w grupach, w których pracowali. Ich zadaniem jest stworzenie listy wszystkich elementów „Antygony w Nowym Jorku", w których według nich Janusz Głowacki nawiązuje do „Antygony” Sofoklesa.

6. Podsumowanie 5 min.

Spytaj uczniów, o czym jest dla nich historia Antygony w Nowym Jorku? Dlaczego Janusz Głowacki wykorzystuje postać Antygony w tytule swojej sztuki, co chce nam powiedzieć?

Zobacz też

Janusz Głowacki, „Antygona w Nowym Jorku", [w:] tegoż, „5 1/2", Warszawa 2007.

Moduł online

Aby przeprowadzić zajęcia online, skorzystaj z programu, w którym można korzystać z kamer i pracować w grupach (np. Zoom). Przeprowadźcie opisane poniżej działania.

Działanie 1

Obejrzyjcie wspólnie animację opowiadającą historię Antygony (film jest w języku angielskim):

https://www.youtube.com/watch?v=Lak0__1Hqwc

 

Działanie 2

Zapowiedz, że teraz przejdziecie do współczesnego utworu „Antygona w Nowym Jorku”. Zapytaj uczniów, jaki był ich zdaniem powód, dla którego Janusz Głowacki sięgnął po motyw Antygony. Zróbcie burzę mózgów – pomysły możecie spisywać na wspólnej tablicy w programie Zoom. Aby z niej skorzystać wykonaj następujące kroki:

- rozwiń menu, które pokaże się, kiedy ustawisz kursor na polu Share Screen – wybierz z niego wariant Multiple participants can share simultaneously;

- kliknij w polu Share Screen, a w panelu, który się pojawi się, wybierz opcję Whiteboard;

- poproś uczniów, by w górnym pasku menu wybrali Options View, a następnie opcję Annotate. Dzięki temu wszyscy będą mogli pisać po tablicy i widzieć pojawiające się notatki. Po zakończonej pracy pamiętaj, aby wrócić w menu Share Screen do opcji One participant can share at time.

 

Działanie 3

Powiedz uczniom, że wrócicie na chwilę do „Antygony” Sofoklesa, by zobaczyć, jak zbudowana była klasyczna grecka tragedia. Spytaj uczniów, czy pamiętają trzy pojęcia odnoszące się do kompozycji dramatu, przypomnijcie sobie ich znaczenie. Możesz skopiować poniższe opisy i wyświetlić je korzystając ponownie z opcji Whiteboard (tym razem nie udostępniaj wszystkim możliwości edytowania).

PROTASIS – EKSPOZYCJA 

w klasycznej tragedii przedstawienie sytuacji wyjściowej i bohaterów tragedii.


EPITASIS – PUNKT KULMINACYJNY

Narastanie napięcia, spotęgowanie powikłań poprzedzające katastrofę w dramacie; moment, w którym napięcie przeciwstawnych dążeń osiąga najwyższy stopień; rozpoczyna się tzw. proces upadku bohatera.

 
CATASTROPHE – KATASTROFA

W klasycznej tragedii decydujące zdarzenie, rozstrzygające o losie bohatera i rozwiązaniu dramatu, najczęściej tragiczne w skutkach, klęska bohatera.

 

Następnie udostępnij ekran (ponownie opcja: Share Screen) z komiksowymi reprezentacjami haseł z linku poniżej:

https://www.storyboardthat.com/lesson-plans/antigone-by-sophocles/three-act-structure

Poproś, aby uczniowie przyjrzeli się komiksowym reprezentacjom wspomnianych pojęć w „Antygonie".

 

Działanie 4

Zapowiedz uczniom, że za moment podzielisz ich na pokoje, w których porozmawiają w grupie na podany temat. Powiedz uczniom, aby zainspirowali się komiksem z poprzedniego ćwiczenia i odnaleźli EKSPOZYCJĘ, PUNKT KULMINACYJNY I KATASTROFĘ w sztuce Janusza Głowackiego. Które momenty „Antygony w Nowym Jorku” odpowiadają tym hasłom?

Podziel uczniów na pokoje, korzystając z opcji Breakout Rooms – w panelu, który pokaże się po wyborze tej opcji, możesz ustawić liczebność grup i czas pracy.

Kiedy wrócicie do pokoju głównego, poproś zespoły o zaprezentowanie ich pomysłów. Sprawdźcie, czy wybrane przez Was momenty ze sztuki „Antygona w Nowym Jorku” w jakiś sposób nawiązują do tych „Antygony”.

Stwórzcie w grupach, w których pracowaliście do tej pory, listę wszystkich elementów, w których według Was Janusz Głowacki nawiązuje do „Antygony” Sofoklesa (ponownie możesz je zebrać we wspólnej notatce za pomocą opcji Whiteborard).

O autorach

Aleksandra Drzazga

Nauczycielka w ZSOT w Lublińcu, reżyserka teatru dzieci i młodzieży (dyplom we wrocławskiej filii Akademii Sztuk Teatralnych), edukatorka teatralna. Przez 14 lat prowadziła autorskie zajęcia wychowanie do twórczości-teatr jako część projektu Klasy Aktywności Twórczej w publicznej szkole w Bytomiu. Autorka artykułów z zakresu edukacji kulturowej. Prowadzi własny projekt "Teatr. Szkoła", czyli warsztaty z pedagogiki teatru dla klas z bytomskich szkół podstawowych w Bytomskim Centrum Kultury. Prowadzi warsztaty dla nauczycieli z zakresu pedagogiki teatru, edukacji teatralnej i kulturalnej. Obecnie wspiera nauczycieli w realizacji projektów edukacyjno-kulturalnych w Bytomskim Programie Edukacji Kulturalnej POKŁADY KULTURY.

Aleksandra Drzazga

Podobne konspekty