„Jak cię widzą, tak cię piszą” – mówi stare polskie przysłowie. Podczas zajęć uczniowie i uczennice zastanowią się nad tym, co poszczególne elementy ubioru mówią o noszących je ludziach. Spojrzą na ubranie jako na jeden z elementów komunikacji międzyludzkiej i spróbują zdekodować informacje o bohaterach ukryte w kostiumach teatralnych.
Stanowiska odpowiednie do pracy grup (stoły, krzesła), miejsce do ekspozycji prac plastycznych uczniów.
Wydrukowane lub wycięte z gazet zdjęcia postaci o zróżnicowanym ubiorze (np. król, polityk, punk, gwiazda rocka, Indianin, żołnierz, sportowiec itd. – przykładowe zdjęcia w załączeniu), rzutnik do wyświetlenia kadrów ze spektakli przedstawiających kostiumy teatralne lub wydrukowane zdjęcia kostiumów, materiały plastyczne potrzebne do wykonania projektu kostiumu.
Przedstaw uczniom tematykę i cele zajęć. Następnie porozmawiajcie o tym, jakie stroje uczniowie zakładają w różnych sytuacjach. Jakie ubranie będzie adekwatne na uroczystość rodzinną, szkolną dyskotekę, rozdanie świadectw i dlaczego?
Zapytaj uczniów, z czego wynika zróżnicowanie ubioru zależnie od okazji? Co się dzieje, jeśli nasz strój jest nieadekwatny do sytuacji?
1. Wyświetl na rzutniku lub powieś w widocznym miejscu zdjęcie charakterystycznej pod względem stroju postaci. Wybierz jedną z ilustracji z załącznika. Porozmawiajcie o tym, co osoba ze zdjęcia ma na sobie, jaką funkcję pełni jej ubiór, co mówi o tej postaci. Zwróćcie uwagę na kolory, materiały, kształty i faktury, dodatki oraz wszelkie inne elementy ubioru. W ten sposób we wspólnym omówieniu fotografii stworzycie kryteria do późniejszej samodzielnej interpretacji zdjęć przez uczniów.
2. Podziel uczniów na grupy. Każda z nich otrzymuje (losuje lub wybiera samodzielnie) inne zdjęcie. Zadaniem uczniów jest nazwanie znaczących elementów strojów postaci i zastanowienie się nad ich funkcją. Co komunikują? Jak odbieramy tę postać ze względu na ubiór? Co jej strój o niej mówi? Niech uczniowie odwołują się do elementów, o których rozmawialiście wcześniej (kolory, materiały, kształty, faktury, dodatki etc.)
Po zakończonej pracy poproś grupy, aby opowiedziały na forum o swoich spostrzeżeniach z rozmowy w grupach: czego możemy się dowiedzieć o osobie, patrząc na jej strój?
Na tym etapie zaproś uczniów do rozmowy o roli kostiumu w dziełach scenicznych lub filmowych. W tym celu możesz wybrać jeden z dwóch wariantów pracy.
Wariant I: Wyświetl lub powieś na tablicy zdjęcia kilku kostiumów teatralnych lub filmowych. Jeśli byliście ostatnio w teatrze lub oglądaliście wspólnie film (przykłady: „Czarownica”, „Alicja w Krainie Czarów”), możesz wykorzystać ten fakt i w analizie odwołać się do kostiumów z tego dzieła.
Każdej z grup przydziel jeden z kostiumów i poproś o pracę analogiczną do poprzedniego etapu. Niech zespoły zastanowią się nad doborem elementów kostiumów, materiałów, z jakich zostały wykonane. Co ten strój mówi o postaci? W jaki sposób wpływa na to, jak ją odbieramy?
Wariant II: Ten wariant zakłada porównanie kostiumów z dwóch różnych realizacji tego samego tekstu (np. klasyczna i współczesna realizacja „Balladyny”).
W tym wariancie daj każdemu zespołowi dwa zdjęcia kostiumów tej samej postaci – każde z innej realizacji. Niech uczniowie przyjrzą się kostiumom według podobnych kryteriów, co w poprzednim etapie i zastanowią, co różni oba kostiumy i jak to wpływa na nasz odbiór tej postaci. Zbierzcie ich wnioski na forum.
Jeśli jesteście w trakcie omawiania jakiegoś tekstu literackiego, możesz zaproponować grupie ćwiczenie polegające na zaprojektowania kostiumu dla wybranego bohatera (w parach, grupach) lub poprosić, aby chętne osoby przygotowały taki projekt w domu i zaprezentowały na następnych zajęciach.
Omówicie powstałe prace w kontekście tematu zajęć, czyli tego, co dany kostium komunikuje, co mówi nam o postaci.
Usiądźcie w kręgu. Porozmawiajcie o tym, jak ubiór i kostium wpływają na postrzeganie ludzi / postaci? Jakie informacje o nich niosą? Co uczniowie uświadomili sobie w trakcie zajęć, jakie myśli im towarzyszyły, z czym wychodzą z zajęć?
