"Drzewo znało wszystkie leśne tajemnice..."
Katarzyna Piwońska

"Drzewo znało wszystkie leśne tajemnice..."

Zajęcia pozwalają zwrócić uwagę na to, że życie zwierząt – podobnie jak ludzi – splecione jest z cyklem przemian natury. Uczniowie przyglądają się cechom charakterystycznym poszczególnych pór roku i na tej podstawie tworzą opowieści dotyczące życie leśnych stworzeń. Konspekt można wykorzystać jako warsztat po obejrzeniu spektaklu „Baśń o trzech konikach" (Teatr Animacji, reż. Marek A. Cyris) lub jako osobne zajęcia łączące wiedzę o przyrodzie z tworzeniem historii.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 6-10 lat
  • Rodzaj zajęć język polski, nauczanie zintegrowane, godzina wychowawcza
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 45 minut
  • Cel zajęć
    • stworzenie uczestnikom przestrzeni do refleksji nad przemianami w świecie przyrody;
    • tworzenie opowieści.
  • Metody pracy rozmowa kierowana, improwizacje ruchowe, ćwiczenia dramaturgiczne

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Przestrzeń pozwalająca na pracę w kole oraz grupach.

Przebieg zajęć

1. Leśna rozgrzewka 5 min.

Możesz przed wykonaniem tego ćwiczenia zaproponować uczniom rozruszanie poszczególnych części ciała – skorzystaj w tym celu z filmu Rozgrzewka (znajdziesz go w tym scenariuszu poniżej opisu poszczególnych etapów).

Poproś uczniów, aby stanęli w sali w rozproszeniu, tak by mieć przestrzeń do ruchu. Powiedz, że dziś spróbujecie stać się… drzewem. Niech wszyscy wyobrażą sobie, że ich stopy wrastają mocno w ziemię, zakorzeniając się w niej, a ich głowa wyciąga się mocno do góry, podobnie jak ręce i dłonie, które stają się gałęziami. Teraz spróbujcie po kolei sprawdzić, jak zmieniają się ruchy Waszego ciała-drzewa, w zależności od pór roku.

Oto przykładowy tekst, którym możesz się posłużyć:

Wiosna: wyobraźcie sobie, że gałązki wydłużają się, pojawiają się na nich pierwsze liście, potem kwiaty i pączki. Na lewym konarze jakiś ptak właśnie zakłada gniazdo! Drzewo to trochę łaskocze. Teraz wieje lekki wiatr i całe drzewo kołysze się na wietrze.

Lato: drzewo ogrzewa intensywne słońce, praży się w nim i chce być jak najbliżej promieni. Pojawiają się owoce, gałęzie stają się od nich ciężkie, delikatnie obniżają się, ciążą w dół. Nagle zrywa się mocna burza! Piorun trzaska tuż obok drzewa, a ono drży od mocy tego uderzenia.

Jesień: drzewo zauważa, że owoce spadają na ziemię, gałęzie stają się lżejsze, ale jakby słabsze. Silny wiatr miota gałęziami drzewa, a dziś drzewo cały dzień stoi w strugach deszczu!

Zima: Drzewo usypia na zimę. Gałęzie przysypuje śnieg, drzewo stara się skurczyć i zajmować jak najmniej miejsca.

Możesz samodzielnie prowadzić narrację dotyczącą przemian w opisany powyżej sposób lub przed kolejnymi porami roku pytać, co wydarza się z drzewem. Jeśli masz więcej czasu, możesz najpierw przeprowadzić z dziećmi rozmowę, pytając o zmiany, które wydarzają się w przyrodzie w kolejnych porach roku.

2. Co drzewo wie o białym koniku? 15 min.

Usiądźcie w kole. Przypomnij, że drzewo ze spektaklu znało leśne tajemnice dzięki temu, że było bardzo stare, a jego korzenie sięgały głęboko do środka ziemi. Znało między innymi tajemnice białego konika. Powiedz dzieciom, że teraz przypomnicie sobie, jakie sekrety konik powierzał drzewu, o czym mu opowiadał. W tym celu podziel uczniów w kole na cztery grupy – każda z nich odpowiada jednej porze roku, przydziel je więc do poszczególnych ćwiartek koła zgodnie z kolejnością. Powiedz dzieciom, by najpierw przypomniały sobie, co spotkało konika w porze roku, za którą są odpowiedzialne. Odtwórzcie po kolei losy bohatera. Zapytaj dzieci, czego ich zdaniem koń dowiedział się o sobie.

3. Co drzewo wie o……? 25 min.

Zapytaj dzieci, jakie jeszcze zwierzęta pojawiają się w spektaklu (niedźwiedzie, jeż, jeleń, motyle, ptaki, żuraw, wiewiórki, wilki). Poleć, aby uczniowie dobrali się w czwórki. Niech każdy zespół wybierze jedno ze zwierząt i jedną porę roku. Niech grupa wymyśli przygodę, która wydarzyła się wybranemu zwierzakowi w wybranej porze roku. Zapowiedz, że poprosisz ich o krótkie opowiedzenie tej historii.

Gdy wszystkie grupy będą już gotowe, zapowiedz, że opowiadanie będzie odbywać się w taki sposób, że podczas opowieści każdej z grup reszta klasy wspólnie stanie się uważnie słuchającym drzewem. Jeśli wystarczy Ci czasu, po wysłuchaniu każdej z przygód możecie zastanowić się, jaka byłaby reakcja drzewa. Co by powiedziało?

 

Zobacz też

O autorach

Katarzyna Piwońska

Redaktorka, pedagożka teatru, tutorka. Od 2012 roku współpracuje z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w ramach programów i badań dotyczących edukacji teatralnej i pedagogiki teatru. Od 2019 roku jest tutorką w programach rozwojowych Fundacji Szkoła Liderów. Dwukrotna stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Kultury (przedsięwzięcia związane z upowszechnianiem kultury).

Katarzyna Piwońska

Podobne konspekty