1. Rozgrzewka – satyryczne miny 5 min.

Zaproś uczniów do koła. Zapowiedz, że podczas zajęć zajmiecie się utworem „Żona modna”. Zaczniecie od rozgrzewki. Rozmasujcie kolistymi ruchami swoją twarz – czoło, skronie, policzki i żuchwę. Zapytaj uczniów, jaką minę ich zdaniem najczęściej przyjmuje tytułowa żona modna. Daj czas, by każdy spróbował ją znaleźć i zaprezentować osobom stojącym obok. Po chwili poproś, aby uczniowie wykonali je jeszcze raz, ale w sposób przerysowany, karykaturalny. Następnie zaproponuj, by dodawali do nich dźwięki (w zależności od tego, jakie miny wymyślą uczniowie, np. cmokanie). W ten sposób rozgrzejecie się przed wspólnym czytaniem satyry.

2. Wspólne czytanie 15 min.

Podziel uczniów na grupy/pary, rozdaj fragmenty satyry i poprosić o przedstawienie ich swoimi słowami – osoby w parach wcielają się w wybrane postaci i improwizują w parach swoją wersję dialogu.

3. Rozmowa 10 min.

Porozmawiajcie o przeczytanej satyrze. W rozmowie skorzystaj z poniższych pytań:

- jakie są wrażenia uczniów po lekturze?

- jakie tematy ich porusza ten tekst?

- czy dostrzegają podobne zachowania wokół siebie?

Następnie powiedz, że Krasicki wskazuje na określone zjawisko społeczne, które funkcjonowało w jego czasach i opisuje jego przejawy w krzywym zwierciadle. Poproś uczniów, żeby zastanowili się nad tym, jakie zauważają we współczesności kwestie – związane z obyczajami, zjawiskami społecznymi, które ich zdaniem mogłyby dziś podlegać krytyce. Zapiszcie je na dużym arkuszu/tablicy.

4. Satyra – cechy gatunkowe 20 min.

Pokaż uczniom planszę, na której zapisane są cechy charakterystyczne dla satyry, takie jak:

• krytykuje ukazywane w niej zjawiska, obyczaje, politykę lub stosunki społeczne;
• prezentuje świat poprzez komiczne wyolbrzymienie (świat w krzywym zwierciadle),
• karykaturalnie ukazuje postaci (są to typy ludzkie, nie konkretni ludzie),
• wyraża krytykę zjawiska, ale nie proponuje żadnych rozwiązań pozytywnych;
• satyra posługuje się monologiem, dialogami, elementami narracji lub portretowej prezentacji, przez co pod względem formy ten gatunek liryczny nosi także cechy epiki i dramatu;
• kończy się celną puentą będącą wnioskiem z przedstawionych sytuacji, mającą skłonić do zastanowienia.

Podziel klasę na sześć grup i każdej przydziel inną cechę. Zadaniem grupy jest sprawdzenie, czy w „Żonie Modnej" można znaleźć daną cechę i znalezienie na to przykładów. Każda grupa prezentuje swoje wnioski na forum.

Na tym etapie możecie zakończyć zajęcia dotyczące satyry gatunku. Dalsza część konspektu zajęć przedstawia propozycję tworzenia przez uczniów własnych utworów satyrycznych, w których poddadzą krytyce wybrane przez siebie zjawiska.

5. Piszemy satyry 25 min.

Pozostańcie w grupach. Zapowiedz, że teraz zespoły będą miały okazję stworzyć własne satyry. To zadanie będzie miało kilka kroków:

Krok 1: Poproś, aby każdy zespół zaczął od określenia tematu swojej satyry – niech zastanowią się, jakie współczesne zjawisko chcieliby poddać krytyce w satyrycznym ujęciu. 

Krok 2: Poleć, aby zespół porozmawiał o tym, jakie elementy/przejawy wybranego zjawiska chcą umieścić w swoim tekście. 

Niech każda grupa wymyśli związany z tym tematem tytuł i zapisze go na kartce papieru.

Krok 3: Poproś o stworzenie satyry.

Krok 4: Niech grupy wybiorą formę prezentacji satyry – ważne jest to, żeby brali w niej udział wszyscy członkowie zespołu.

6. Prezentacja i rozmowa 15 min.

Zacznijcie od wysłuchania kolejnych satyr i nagrodźcie je brawami. Porozmawiaj z uczniami o tym, jakie zjawiska podległy satyrze w prezentacjach. Zapytaj o to, które tematy satyr były dla nich ważne/ciekawe? W jaki sposób poszczególne satyry traktowały opisywane zjawisko? Możecie przyjrzeć się każdej z nich poprzez pryzmat poznanych cech gatunku.