Przejdź do Treści Przejdź do Wyszukiwarki
  • O nas
    • Co było, a co jest? – o wprowadzaniu zmian
    Katarzyna Kotarska

    Co było, a co jest? – o wprowadzaniu zmian

    Podczas zajęć godziny wychowawczej sala szkolna zmienia się w swoiste laboratorium. Uczniowie wspólnie przerwadzają zmianę w przestrzeni klasy i podejmują refleksję nad tym doświadczeniem. To okazja do podjęcia tematu szczególnie ważnego dla nastolatków, czyli zmiany. Uczniowie zastanowią się nad własnym stosunkiem wobec zmian i swoją sprawczością.

     

    • Grupa wiekowa Wiek 13-16 lat
    • Rodzaj zajęć etyka / filozofia, godzina wychowawcza
    • Miejsce sala lekcyjna
    • Czas 45 minut
    • Cel zajęć
      • refleksja i dyskusja w klasie na temat zmiany i sprawczości;
      • refleksja nad moim miejscem/postawą w stosunku do zmiany;
      • oswajanie z tematem zmiany.
    • Metody pracy rozmowa , ćwiczenia konstruktorskie i manualne

    Przygotowanie do zajęć

    Aranżacja przestrzeni

    Zapewnij na te zajęcia salę w szkole, której jesteście gospodarzami i w której możecie wszystko poprzestawiać, pozmieniać, zaingerować w każdy element przestrzeni i upewnij się, że możecie to zrobić. Najlepiej, by była to zwykła sala z ławkami i krzesłami oraz sprzętami ustawionymi tak, jak zazwyczaj funkcjonuje to w waszej szkole.

    Środki dydaktyczne

    Kartki w formacie A4 – po jednej dla każdego ucznia, długopisy lub mazaki.

    Dodatkowy opis

    Ten krótki czterdziestopięciominutowy warsztat jest pretekstem do poruszania tematu zmian, jednak nie wyczerpuje go. Można rozwijać z uczniami ten temat dalej. Poszukaj możliwości kontynuacji na godzinie wychowawczej lub innych lekcjach. Może będzie to temat miesiąca waszej wspólnej pracy na godzinach wychowawczych i zrealizujecie cztery poświęcone temu zagadnieniu zajęcia? Warto podejmować temat zmiany szerzej – dyskutować z młodzieżą, jakich zmian doświadczyli, jak się z nimi czują, jak wpłynęły one na nich, jaki mają do nich stosunek? Czy lubią zmiany? Czy boją się ich? Jakie zmiany wprowadzają, a jakie chcieliby wprowadzić?

    Przebieg zajęć

    1. Rozpoczęcie 10 min.

    Rozpocznij od tego, że uczniowie siedzą w ławkach, jak codziennie podczas zwykłej lekcji. Zaproponuj im, by krytycznie przyjrzeli się przestrzeni, w której na co dzień funkcjonują. Rozdaj każdemu po jednej kartce papieru i poproś, by zastanowili się nad tym, jak się czują w przestrzeni swojej sali lekcyjnej i by na jednej stronie opisali wrażenia z nią związane. Co jest funkcjonalne, a co im przeszkadza? Zaproponuj, by opisali, gdzie siedzą, co jest wokół nich. Niech uwzględnią swój stosunek do tego, co widzą. Czy jest im wygodnie? Czy wszystko dokładanie widzą? Czy jest ciemno czy jasno? Co chcieliby zmienić? Czy mają pomysł na zmianę, by innym uczącym się w tej szkole również podobało się w tej sali, by czuli się wygodnie i komfortowo, ale też by zaproponować im ciekawe wrażenia z bycia tutaj? Poproś, by zachowali swoje kartki – będą im potrzebne pod koniec zajęć.

    2. Świat do góry nogami 20 min.

    1. Poinformuj uczniów, że ich zadaniem jest stworzenie w sali lekcyjnej wymarzonej przestrzeni do nauki. Są gospodarzami tej sali – niech zaaranżują ją po swojemu. Może potrzebne będzie twórcze przearanżowanie przestrzeni, a może nie zechcą wprowadzać żadnych zmian? Przede wszystkim daj wolność – przemeblowanie sali może odbyć się według ich upodobania i potrzeb. Może zawsze marzyli o tym, by leżeć podczas zajęć? A może woleliby, żeby ławki zwrócone były w stronę okna, a nie tablicy? Pozostaw uczniom decyzję, czy będą pracować samodzielnie, w grupach lub całą klasą wspólnie (pamiętaj jednak, żeby potem w dyskusji podjąć temat tego, jak wybrana przez nich organizacja pracy przekładała się na wprowadzanie zmian).

    2. W razie potrzeby możesz zadać uczniom pytania pomocnicze, by pobudzić ich kreatywność: czy tablica może znaleźć się na suficie? Czy można przewrócić ławki do góry nogami? Jak wtedy można przy nich/na nich usiąść? Czy meble mogą stać inaczej? Czy krzesło musi służyć do siedzenia? Gdzie w tej przestrzeni będzie miejsce dla nauczyciela? Czy znajdujesz przestrzeń dla siebie, gdzie czujesz się dobrze, gdzie Ci wygodnie? Czego potrzebujesz, by czuć się swobodnie? Jak najbardziej lubisz się uczyć? Co jako gospodarz chcesz zaprojektować dla innych uczniów? Co trzeba zrobić, by przekonać innych do wprwadzenia danej zmiany? Zachęć do nieszablonowego myślenia, przestawiania sprzętów, wymyślania im nowych zastosowań i sprawdzania, gdzie uczniom będzie najlepiej/najciekawiej/najwygodniej. Gdzie zawsze chcieli się znaleźć, a układ klasy im tego nie umożliwiał? A może chcą, by zostało tak, jak jest? Na aranżację przestrzeni z użyciem twórczej wyobraźni uczniowie mają dziesięć minut.

    3. Po tym czasie poproś, by zajęli nowe, stworzone właśnie miejsca w klasie, a także by wskazali Twoje miejsce. Poproś, by opowiedzieli o nowo wykreowanej przestrzeni. Co do czego służy? Jak w takiej przestrzeni może odbyć się lekcja? Spróbujcie razem przeprowadzić pięciominutowe zajęcia w takiej sali.

    3. Podsumowanie 15 min.

    Poproś uczniów o przygotowanie kartek z notatkami, z których korzystali na początku zajęć.

    Ta część zajęć niech odbędzie się w zaaranżowanej na nowo sali lekcyjnej, ale tak, by wszyscy widzieli się nawzajem. Poproś uczniów, by zapisali na drugiej, nieużywanej jeszcze stronie kartki refleksje po wykonaniu zadania skupione wokół dwóch tematów:

    1. Co było, a co jest?

    Zastanówcie się nad zmianami jakie zaszły w przestrzeni – jak było, jak się wtedy czuliście, jak jest teraz? Co jest tak samo? Co się zmieniło? Jakie są plusy, a jakie minusy tej zmiany?

    2. Proces wprowadzania zmiany 

    Zastanówcie się, jaki wpływ mieliście na zmiany i co one przyniosły? Jak pracowaliście nad zmianą i jak negocjowaliście poszczególne jej etapy? Czy pracowaliście w jednej grupie, w podgrupach czy indywidualnie? Jakie to miało wpływ na wprowadzanie zmiany? Dlaczego dana propozycja została przyjęta, co o tym zdecydowało? Jakich zmian nie udało się wprowadzić? Z jakiego powodu? A indywidualnie – czy czuję, że mam udział w tej zmianie, czy została mi narzucona? Jak się z tym czuję?

     

    Podzielcie się odpowiedziami na te pytania. Zadbaj, by każdy zabrał głos. Rozpocznijcie dyskusję wokół tych tematów. Możesz podzielić klasę na mniejsze grupy i zaproponować, by każda grupa poświęciła kilka minut na dyskusję wokół tych dwóch wątków.

    Na podsumowanie zastanówcie się wspólnie: skąd się biorą zmiany? Co do nich doprowadza? Czy Wy je wprowadzacie czy są wam narzucane? Jak się w nich odnajdujecie? Czy lubicie, gdy coś staje się nowe lub tworzycie je na nowo czy jesteście przywiązani do tego, co było? A może zdecydujecie wspólnie – które ze zmian, wprowadzonych podczas tych zajęć można i chcecie pozostawić na dłużej? 

    Zadanie domowe na zakończenie: Na koniec zadaj uczniom zadanie domowe, by zastanowili się, co mogą zrobić inaczej. Jaką zmianę mogą wprowadzić do swojego życia codziennego/klasy/nauki itp.? Może mogą czemuś nadać inne znaczenie, znaleźć nowe miejsce, sprawić, by funkcjonowało sprawniej? Zachęć do wprowadzenia wybranej zmiany, a podczas następnych zajęć podzielcie się obserwacjami z tej próby.

    O autorach

    Katarzyna Kotarska

    Menedżerka kultury, animatorka społeczności lokalnych, tutorka. Koordynatorka konkursu grantowego Lato w teatrze w Instytucie Teatralnym im. Z. Raszewskiego w Warszawie, z którym współpracuje od 6 lat. W latach 2015-2021 dyrektorka Centrum Kultury Gminy Jabłonna, w którym udało się przeprowadzić wizerunkowo-programowo-społeczną rewolucję. Ukończyła filologię polską ze specjalnością teatrologiczną na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej oraz Międzyobszarowe Studia Humanistyczno-Społeczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jest absolwentką XIII edycji Szkoły Liderów Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Inicjatorka i realizatorka działań animacyjnych, społecznych i twórczych dla społeczności lokalnych.

    Katarzyna Kotarska

    Podobne konspekty