Bohater w procesie
Katarzyna Piwońska

Bohater w procesie

W sztuce często mamy do czynienia z podejmowaniem zjawisk o charakterze procesu. Miłość, przyjaźń, oswajanie, rozpad... - tę listę można poszerzyć o wiele innych pojęć. Ten scenariusz pozwala na pracę z wybranym pojęciem w kontekście dowolnie wybranej lektury. Uczniowie wychodzą od rozmowy dotyczącej danego pojęcia, a potem konfrontują to z omawianym tekstem. Następnie przy użyciu taśmy malarskiej szukają formy przestrzennej, która pozwala im ukazać przebieg danego procesu.

  • Informacje o konspekcie

    Grupa wiekowa Wiek 13-16 lat
  • Rodzaj zajęć język polski
  • Miejsce sala lekcyjna
  • Czas 45 minut
  • Cel zajęć
    • przyjrzenie się w lekturze zjawiskom o charakterze procesu;
    • wykorzystanie do analizy zjawisk języka ciała;
    • wykorzystanie w analizie znaków teatralnych.
  • Metody pracy instalacja, improwizacje słowne, improwizacje ruchowe

Przygotowanie do zajęć

Aranżacja przestrzeni

Duża sala szkolna lub sala gimnastyczna (konieczna przestrzeń do swobodnego ruchu podczas zajęć).

Środki dydaktyczne

Taśma malarska (po rolce dla grupy), kartki w formacie A4, postity.

Przebieg zajęć

1. Skojarzenia w ciele 10 min.

1. Stań z uczniami w kole. Zapowiedz, jakim hasłem będziecie się dzisiaj zajmować (mogą to być dowolne zagadnienia o charakterze procesu, np. przyjaźń, miłość, oswajanie, przemiana itp.). Poproś, aby każdy z uczniów wykonał minę, gest, wydał dźwięk lub podał słowo, które kojarzy mu się z tym hasłem (np. z oswajaniem). Niech będzie to ich pierwsza myśl/reakcja. W podsumowaniu tego krótkiego ćwiczenia zapytaj, jaki obraz wskaznego tematu (np. oswajania) wyłonił się z Waszych spontanicznych asocjacji. 

2. Poproś, by uczniowie dobrali się w czwórki (np. przez odliczanie). Niech każdy tak powstały zespół utworzy ze swoich ciał rzeźbę przedstawiającą omawiane przez Was hasło. Przyjrzyjcie się wspólnie kolejnym pomnikom i określcie, na jaki aspekt tego pojęcia (np. oswajania) one wskazują, postarajcie się odczytać jak najwięcej informacji z pozycji ciał osób tworzących figurę.

2. Forma procesu 25 min.

1. Poproś, by uczniowie pozostali w zespołach z ostatniego ćwiczenia. Zapowiedz, że teraz przyjrzycie się wskazanemu hasłu w kontekście lektury (filmu, spektaklu) – zadaniem uczniów jest zastanowienie się, w jaki sposóba omawiany przez Was proces dotyczy głównego bohatera Waszej lektury (czyli np. jego miłość do kogoś, oswojenie się z czymś, przyjaźń z inną postacią). Daj im pięć minut na rozmowę na ten temat.

2. Po upływie tego czasu poleć zespołom, by pomyślały, jak dokładnie przebiega ten proces (np. oswajania) w czasie – czy można wyodrębnić jakieś etapy, fazy. Niech uczniowie spróbują nadać im nazwy – mogą one być konkretne lub abstrakcyjne. (10 minut)

3. Rozdaj grupom po rolce taśmy malarskiej. Zapowiedz, że ich zadaniem jest użycie taśmy do wyklejenia drogi/wykresu/ilustracji tego, jak wg nich przebiega dany proces u bohatera – czyli przeniesienie w przestrzeń wniosków z ich rozmowy. Dodaj, że do dyspozycji mają całą przestrzeń klasy. Zaznacz, by uczniowie zadbali o to, żeby kolejne etapy były za pomocą taśmy uformowane w sposób znaczący – niech wezmą po uwagę długość odcinków, ich kształt, wykorzystają możliwość nadawania taśmie różnej faktury i nanoszenia na nią napisów, rysowania, a nawet formowania jej w różne kształty itp. Niech forma ilustracji oddaje to, jak widzą przebieg omawianego procesu u bohatera.

3. Podsumowanie 10 min.

Zaproś zespoły do obejrzenia poszczególnych prac. Możesz pozwolić uczniom na indywiduane oglądanie powstałych instalacji lub zaproponować, by każda grupa wprowadziła pozostałych w szczegóły swojej pracy. Po zobaczeniu wszystkich ilustracji procesów porozmawiajcie o tym na forum. W dyskusji podejmij nastęujące tematy:

- czy poszczególne zespoły wyodrębniły podobne etapy? A może różne? Z czego to wynika?

- na co wskazuje forma poszczególnych prac? Co ona mówi o przeżyciach i doświadczeniach bohatera? A o samym procesie przez który przeszedł?

Wariant: Jeśli możesz przeznaczyć na to zagadnienie więcej czasu możesz je poszerzyć o element teatralny. Niech poszczególne grupy przygotują prezentacje swoich prac w formie performatywnej, która włącza w jakiś sposób obiorców (np. jako szkolenie, wykład, dyskusję ekspertów, zwiedzanie wystawy z przewodnikiem, teleturnieju itp.).

O autorach

Katarzyna Piwońska

Redaktorka, pedagożka teatru, tutorka. Od 2012 roku współpracuje z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w ramach programów i badań dotyczących edukacji teatralnej i pedagogiki teatru. Od 2019 roku jest tutorką w programach rozwojowych Fundacji Szkoła Liderów. Dwukrotna stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Kultury (przedsięwzięcia związane z upowszechnianiem kultury).

Katarzyna Piwońska

Podobne konspekty

  • Wiek 13-16 lat

    miniaturka konspektu Bohater w duetach

    Katarzyna Piwońska

    Bohater w duetach

  • Wiek 16-19 lat

    miniaturka konspektu Kim jest bohater? Dochodzenie

    Weronika Łucyk

    Kim jest bohater? Dochodzenie

  • Wiek 13-16 lat

    miniaturka konspektu Bohaterowie lektur i ich postrzeganie

    Aleksandra Drzazga

    Bohaterowie lektur i ich postrzeganie

  • Wiek 10-13 lat

    miniaturka konspektu Przemiana bohatera w baśni

    Agnieszka Szymańska

    Przemiana bohatera w baśni